Holanda: Aardappelkwaliteit geen beperking voor industrie

Ook voor de komende jaren staat nog genoeg op stapel.

Voor zowel teler als industrie was seizoen 2016/2017 memorabel. Het groeiseizoen zorgde voor hoofdbrekens en een wisselende kwaliteit. Wateroverlast, groeischeuren en doorwas kwamen voorbij. Met de aardappelen moest zorgvuldig worden omgesprongen. Uiteindelijk bleek aan het seizoenseinde zelfs een overschot te zijn ontstaan. Door de technologische vooruitgang kunnen fritesfabrieken bijna iedere aardappel te gelde maken.

35

ton

frites per uur kan 1 moderne productielijn produceren

Verwerking blijft toenemen

De Nederlandse aardappelverwerkende industrie laat al bijna 10 jaar louter groei zien. Alleen in 2013 viel de verwerking licht terug, als gevolg van de natte oogst in 2012. Ten opzichte van 2006 werd in 2016 zo’n 773.500 ton meer aardappelen verwerkt. In de laatste 3 jaar groeide de sector scherp, namelijk met 361.000 ton.

In België is de groeicurve nog steiler. Ons buurland heeft Nederland van de troon gestoten. Daar werden in 2016 4,414 miljoen ton aardappelen verwerkt, terwijl dat in Nederland 3,888 miljoen ton was. Fritesproducenten hebben als voordeel dat de vraag blijft stijgen. Hierdoor is de prijsvorming los komen te staan van de grondstofprijs.

Alles tot waarde brengen

Fabrieken gebruiken de technologische vooruitgang als troefkaart. Sinds 1965 produceert de Nederlandse fabrikant Kiremko machines die aardappelen wassen, schillen, snijden, drogen, bakken en invriezen. Het Utrechtse bedrijf is wereldwijd actief. "In 2000 lag de capaciteit per verwerkingslijn rond de 10 tot 15 ton aardappelen per uur. De verwerking van 30 tot 35 ton was een barrière", legt innovatiemanager Eric van Oorschot uit. "Toen die psychologische grens werd doorbroken, ging het hard. Inmiddels kan 1 lijn 30 tot 35 ton eindproduct per uur produceren. Je praat dan over 2 volle auto’s."

Van Oorschot denkt niet dat telers zich volledig bewust zijn van de ontwikkelingen. "Het is geen Cosun, waar je als lid in de fabriek mag kijken. De deuren blijven gesloten. Na het afgelopen seizoen moet je het wel snappen. Aardappelen met groeischeuren gaan de fabriek binnen en komen als frites naar buiten."

60

procent

behaalt een gemiddelde fabriek

Belgische voorsprong

Vandaag de dag draait een gemiddelde productielijn met 60% rendement. Van 100 ton aardappelen wordt 60 ton frites gemaakt. Restproducten gaan de rösti of vlokken in. Vooral Belgische fabrieken hebben de productie goed geregeld. Het zijn familiebedrijven, waar de eigenaar zelf beslist. Zij zijn zeer efficiënt en lopen voorop met technologie.

Een deel van het succesverhaal is volgens Van Oorschot de afzet. "Ecofrost, Clarebout, Agristo en Mydibel specialiseren zich in de zeer efficiënte productie van bulkfrites. In principe kun je van iedere kwaliteit prima frites bakken. Alleen op een laag onderwatergewicht kunnen we slecht sturen. Van sterk bruin bakkende aardappelen is geen blank eindproduct te maken. Nederlandse fabrieken zijn nauw betrokken bij de teelt, maar aan groeischeuren of glas kunnen zij weinig veranderen. Belgen kunnen goed inspelen op een wisselende kwaliteit."

Nieuwe innovaties op komst

Hyperspectraalcamera’s, die je ook bij drones aantreft, vind je tegenwoordig ook in fabrieken om zo de interne kwaliteit van de aardappelen te beoordelen. "Zo kun je glaskoppen uitsorteren en een goede kwaliteit overhouden", legt Van Oorschot uit. "De laatste innovatie is het ‘puls electric field’. Hierbij worden de aardappelen geëlektrocuteerd en kun je ze beter snijden. Gladdere frites nemen minder vet op. In de VS wordt dit al toegepast met de Russet Burbank. In de toekomst gaan fabrieken ook met regelmodellen werken. Elektriciteitsproducenten en de chemische industrie doen dat al. Nieuwe ervaringen worden direct opgenomen en doorgerekend. Uiteindelijk wint de fabriek met het beste model."

Dit artikel komt uit het onlangs verschenen ’Aardappelmarkt, de Analyse 2017’. Klik hier om het magazine te ontvangen.