Europa: Organizmy szkodliwe dla roślin w UE mogą zagrażać uprawom w Polsce

PIORiN donosi o pierwszym wykryciu bakterii Candidatus Liberibacter solanacearum Liefting at al. na ziemniaku w Europie, która została również stwierdzono na marchwi (Belgia, Estonia i Portugalia). Zakres roślin żywicielskich obejmuje zarówno rośliny z rodziny psiankowatych (ziemniak, pomidor i papryka) jak i marchew oraz seler. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten nie podlega obowiązkowi zwalczania. Gatunek ten wytwarza haplotypy różniące się zakresem żywicieli. Haplotypy A i B rozwijające się na ziemniaku jak dotąd nie były notowane w Europie. Stwierdza się je natomiast w Ameryce Północnej (Kanada, Meksyk, USA) i Środkowej (Honduras, Gwatemala, Nikaragua, Panama), Afryce (Maroko) i Nowej Zelandii.

Candidatus Liberibacter solanacearum stwierdzono w kilku krajach europejskich stwierdzono w uprawach marchwi i selera (Finlandia, Norwegia, Szwecja, Francja, Hiszpania, Niemcy i Austria), a ostatnio (notyfikacje z 2017 r.) stwierdzono bakterię na marchwi również w Estonii, Belgii i Portugalii. W Wielkiej Brytanii nie stwierdzono patogena na roślinach, jakkolwiek został on wykryty w nasionach pietruszki znajdujących się w obrocie oraz w owadach z gatunku Trioza anthrisci (miodówkach). W grudniu 2016 r. haplotyp E patogena został wykryty na ziemniakach składowanych w dwóch przechowalniach w Hiszpanii. Stąd stał się on nowym agrofagiem ziemniaka w Europie, chociaż jak dotąd zasięg jego występowania na tej roślinie jest niewielki. Zwiększa się natomiast zasięg jego występowania na marchwi, o czym świadczą nowe wykrycia w roku 2017.

Candidatus Liberibacter solanacearum mógłby przeniknąć do Polski zwłaszcza wraz z porażonymi roślinami, nasionami (np. marchwi, pietruszki, selera, pomidora) oraz bulwami ziemniaków. Duże znaczenie w przenoszeniu agrofaga z porażonych upraw na zdrowe rośliny ma obecność wektorów owadzich, a przede wszystkim miodówek z rodziny Triozidae (Bactericera trigonica i Trioza apicalis). W Polsce jak dotąd stwierdzono występowanie gatunku Trioza apicalis (golanica zielonka), przede wszystkim w uprawach marchwi.

PIORiN informuje o kolejnym wykryciu wciornastka Thrips setosus (Moulton) w Niemczech i Chorwacji. Szkodnik jest polifagicznym gatunkiem owada zasiedlającym różne gatunki roślin zielnych, wliczając w to ziemniaki oraz warzywa, takie jak papryka, ogórek, groch, tytoń, pomidor i dynia, oraz różne rośliny ozdobne, przykładowo hortensje, dalie, aksamitki, irysy, amarylisy i złocienie. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten nie podlega obowiązkowi zwalczania. Jest on notowany w krajach azjatyckich (Indonezja, Japonia, Korea Płd.). W Europie stwierdzony po raz pierwszy w Holandii w 2014 r., a wykazywany też z Chorwacji, Francji, Niemiec i Wielkiej Brytanii.

Thrips setosus może przeniknąć do Polski wraz z roślinami, zwłaszcza materiałem szkółkarskim i roślinami doniczkowymi z gatunków żywicielskich, zwłaszcza przeznaczonych do uprawy w szklarniach. Gatunek ten jest wektorem wirusa brązowej plamistości pomidora (Tomato Spotted Wilt Virus, TSWV) i może przyczyniać się do dalszego rozprzestrzeniania się tego wirusa w Polsce.

Inspekcja zawiadamia również o wykryciu Popillia japonica Newman w Szwajcarii. Szkodnik jest polifagiem żerującym na ok. 300 gatunkach roślin zielnych i zdrewniałych, wliczając w to drzewa i krzewy leśne, owocowe i ozdobne. Chrząszcze żerują na nadziemnych częściach roślin, a larwy (pędraki) uszkadzają korzenie. W krajach Unii Europejskiej agrofag ten podlega obowiązkowi zwalczania.