Polonia: Jakie odmiany ziemniaków najlepsze na bardzo wczesny zbiór?

Uzyskanie odpowiedniej wielkości bulw w tak krótkim czasie jest możliwe i wynika z genetyki odmian bardzo wczesnych. Odmiany te cechuje przede wszystkim wczesne wiązanie bulw, czyli tuberyzacja. 

r e k l a m a

Plon handlowy młodych ziemniaków uzyskamy już po 50 dniach

Prawidłowo rozwijające się rośliny bardzo wczesnych odmian ziemniaka wchodzą po 16–20 dniach, a po kolejnych 14–20 dniach od wschodów wchodzą w fazę tuberyzacji, która trwa 5–10 dni. Dzienny przyrost masy zawiązanych bulw na powierzchni hektara wynosi u tych odmian od 0,7 do 1 tony. Łatwo obliczyć, że aby osiągnąć zadowalający plon ogólny ok. 17 t/ha, w którym będzie przynajmniej 15 t/ha plonu handlowego, ziemniaki potrzebują od zakończenia tuberyzacji jeszcze 20 dni. Z przedziałów trwania poszczególnych faz rozwoju wynika, że opłacalny plon handlowy ziemniaków młodych na wczesny zbiór możemy uzyskać w sprzyjających warunkach po 50 dniach, ale czasami dopiero po 70 dniach.

W handlu ziemniakami młodymi 25 dni opóźnienia oznacza nawet kilkukrotną utratę dochodu możliwego do uzyskania przy sprzedaży 3 tygodnie wcześniej. Od pojawienia się na rynku pierwszych młodych ziemniaków, każdy kolejny dzień przynosi w handlu spadek ich ceny. W uprawie ziemniaków na bardzo wczesny zbiór decyduje odmiana i warunki meteorologiczne, przede wszystkim termiczne, ale i odpowiednia ilość opadów.

Kluczowa jest w momencie sadzenia temperatura gleby a potem, po wschodach temperatura powietrza. Z tego względu do uprawy ziemniaków na bardzo wczesny zbiór najlepsze są gleby szybko ogrzewające się, a zatem lżejsze gleby mineralne i mineralno-próchniczne. Warto pamiętać też, że na terenach urzeźbionych znacznie szybciej ogrzewają się gleby na polach o wystawie południowej.

Właściwym terminem wysadzania bulw w uprawie na bardzo wczesny zbiór jest moment, kiedy temperatura gleby mierzona na głębokości 10 st. C przez 3–5 dni przed sadzeniem wynosi ok. 4 st. C (pod warunkiem, że sadzeniaki były podkiełkowane i uprawa będzie prowadzona z zastosowaniem okrywy – folii lub agrowłókniny) lub 6 st. C (gdy plantacja jest obsadzona sadzeniakami podkiełkowanymi i będzie prowadzona wg standardowej technologii).

Gdzie i jakie odmiany ziemniaków warto uprawiać?

Uprawa ziemniaków na najwcześniejszy zbiór może być zyskowna i ich plantacje można spotkać w każdym zakątku Polski. Nie wszędzie jednak warunki sprzyjają tej uprawie. Te najkorzystniejsze warunki pozwalające na wczesne wysadzanie sadzeniaków i uzyskiwanie plonu handlowego w najkrótszym czasie panują w rejonie południowo-zachodnim (okolice Opola, Legnicy, Leszna, Poznania, Wrocławia), rejonie południowo-wschodnim (okolice Przemyśla, Tarnowa, Rzeszowa, Tarnobrzega, Krakowa i Katowic) i Polsce Środkowej (okolice Częstochowy, Sieradza, Łodzi, Kalisza i Skierniewic).

Do uprawy na najwcześniejszy zbiór nadają się przede wszystkim te odmiany, które bardzo wcześnie wchodzą w fazę tuberyzacji (wiązanie bulw). Tę cechę mają dobrze ukształtowaną niemal wszystkie odmiany bardzo wczesne, ale też większość odmian wczesnych, a także średnio wczesna odmiana Irga.

Plenność takich odmian na wczesny zbiór jest mniejsza niż plenność na koniec wegetacji. Ponadto odmiany predysponowane do uprawy na bardzo wczesny zbiór różnią się pod względem smaku, kształtu i barwy i typu kulinarnego.

Wyróżnia się następujące typy kulinarne miąższu bulw:

A – sałatkowy,

B – wszechstronnie użytkowy,

AB – sałatkowy do wszechstronnie użytkowego,

BC – wszechstronnie użytkowy do mączystego,

C – mączysty.

Ziemniaki młode występują na ogół w typie B (wszechstronnie użytkowy) lub AB (sałatkowy do wszechstronnie użytkowego). Trzeba mieć to na uwadze przy wyborze odmiany. Planując np. zbiór bardzo wczesny i godząc się na znacznie mniejszy plon handlowy niż 15 t/ha warto wybierać odmiany o kształcie kulistym. Nawet przy mniejszej wadze bulwy kuliste wyglądają atrakcyjnie i na większe od bulw odmian o kształcie wydłużonym. Ważniejsze cechy i potencjał plonowania odmian w uprawie na bardzo wczesny zbiór albo zbiór po zakończeniu wegetacji przedstawia tabela.