Holanda: Nederlandse teler helpt Rwandese aardappeltelers

Na wat opstartproblemen draait de kleinschalige chipsfabriek in het noordwesten van Rwanda overuren. Er zijn inmiddels tien mensen in de fabriek aan het werk. De zakjes Winnaz-chips zijn in de supermarkten in de wijde omgeving van de fabriek te koop. Plan is om de capaciteit komende jaren te vertienvoudigen. De bedrijfsleider wil exporteren naar de buurlanden Congo, Uganda en Burundi.

Hoeksche Chips

Akkerbouwer Henk Scheele uit ’s-Gravendeel is de afgelopen jaren nauw betrokken geweest bij de opzet van de chipsfabriek. Enthousiast vertelt hij over zijn ervaringen. De ontwikkelingsorganisatie Agriterra (zie kader) benaderde de akkerbouwer vanwege zijn ervaringen met de verwerking van zijn eigen aardappelen tot chips. Met twee collega-boeren uit de Hoekse Waard is Scheele ruim tien jaar geleden begonnen met de productie van Hoeksche Chips. Met succes. 

De chips van het drietal zijn op veel plekken in Nederland te koop. De verwerking van de eigen aardappelen levert een behoorlijke toegevoegde waarde op voor de drie betrokken ondernemers.Scheele: "In een land als Rwanda is de verwerking van agrarische producten nog veel belangrijker. Met de extra opbrengsten kunnen de boeren hun bedrijf verder ontwikkelen en hun kinderen naar school sturen. Bovendien levert de verwerking werkgelegenheid op, of het nu gaat om aardappelen of fruit. Ik wil daar graag mijn steentje aan bijdragen."

Mandoline en thermometer

De akkerbouwer is inmiddels vele keren in Rwanda geweest. Hij nam eenvoudige hulpmiddelen mee zoals een mandoline om aardappels in flinterdunne schijfjes te snijden en een thermometer. Hij heeft een ex-student uit WageningenScheele_2_web (Thijs Boer) en de Rwandese Pascal Murasira geholpen met plannen voor de opzet van een kleine chipsfabriek en deze stapsgewijs uitgevoerd.Tijdens zijn reizen door Rwanda en enkele buurlanden is hij een paar keer gestuit op andere, veel grootschaliger chipsfabrieken. "Daar werd ik niet vrolijk van. Ik ben bij grote chipsfabrieken geweest die met veel, vaak westers, geld zijn neergezet. Mooie initiatieven, maar vaak helemaal van bovenaf bedacht en uitgevoerd. Dat blijkt niet goed te werken. Miljoenenprojecten, maar de kennis en ervaring ontbreekt om er een succes van te maken. Bij de kleine chipsfabriek in Rwanda komt het idee uit de lokale gemeenschap. Er wordt klein begonnen. Dat werkt wel."

Aanvoer beter structureren

De bedoeling is dat de aanvoer van aardappelen naar de Winnaz-chipsfabriek beter wordt gestructureerd. Scheele: "Op het vlak van logistiek en kwaliteit zijn nog flinke stappen vooruit te zetten. Daarvoor reis ik in december weer naar Rwanda. We willen de handelsrelatie tussen de aardappeltelers en de fabriek op coöperatieve wijze vorm geven. Vanuit Nederland heb ik veel ervaring met samenwerking. Het fenomeen coöperatie is immers in Nederland uitgevonden."

Advies van boer aan boer

Tijdens zijn veldbezoeken geeft Scheele ook directe tips aan aardappeltelers. "Op het gebied van ziektebestrijding, bemesting en oogsttechniek zijn er weinig verschillen tussen de aardappelteelt in Nederland en Rwanda. Telers daar merken onmiddellijk dat ik een collega ben. Ze nemen mijn adviezen daarom serieus. Kennisoverdracht van boer tot boer, dat werkt uitstekend. "

Agripoolers van Agriterra

Vorig jaar zijn meer dan tweehonderd deskundigen, ook wel Agripoolers genoemd, op pad geweest voor Agriterra. Zij voerden kortdurende adviesopdrachten uit bij coöperaties en boerenorganisaties in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. De Agripoolers zijn meestal agrarische ondernemers. Medewerkers van LTO Nederland en landbouwcoöperaties (FrieslandCampina, Agrifirm, Rabobank, Avebe) worden ook geregeld uitgezonden. Henk Scheele is zo’n Agripooler. In 2014 hebben ruim 800.000 boeren – leden van ruim honderd landbouworganisaties en coöperaties – geprofiteerd van de ondersteuning en advisering door Agriterra.

De Agripoolers worden ingezet om de primaire productie of de verwerking van landbouwproducten te verbeteren, de financiële administratie naar een hoger plan te brengen, bedrijfsanalyses te maken of om de belangenbehartiging van boerenorganisaties te professionaliseren. Agriterra adviseert boerenorganisaties en landbouwcoöperaties op alle continenten. Rwanda is een van de landen waar Agriterra actief is.Bron: Agriberichten Buitenland