Hungría: Odmianowe zróżnicowanie występowania chorób skórki ziemniaka

Parch zwykły i ospowatość bulw (rizoktonioza) są chorobami skórki, które stanowią jeden z czynników ograniczających jakość bulw ziemniaka. Sprawcy tych chorób występują w glebach na terenie całego kraju w różnym nasileniu.

Parcha zwykłego wywołują promieniowce z rodzaju Streptomyces, z których najbardziej rozpowszechniony jest gatunek Streptomyces scabies. Objawy występują wyłącznie na skórce w postaci płaskich, wklęsłych lub wypukłych skorkowaceń. W sprzyjających rozwojowi choroby warunkach, cała bulwa może być pokryta parchem.

Sprawcą rizoktoniozy jest grzyb Thanatephorus cucumeris – forma doskonała, którego formą niedoskonałą jest Rhizoctonia solani. Patogen może rozwijać się na bulwach i roślinach przez cały okres wegetacji. Nieprawidłowości powodowane przez R. solani zaliczane do chorób skórki, są to występujące na powierzchni bulw czarne skupiska grzybni przetrwalnikowej – sklerocja, określane jako ospowatość. Choroba prowadzi do ograniczenia ilości oraz jakości plonu.

Znanych jest wiele czynników wpływających na porażenie bulw ww. chorobami: gleba, odmiana, sadzeniaki, termin sadzenia, warunki w trakcie wzrostu, warunki zbioru i przechowywania oraz środowisko. Należy zwrócić uwagę, że na jakość plonu ziemniaka duży wpływ wywierają właściwości genetyczne danej odmiany oraz ich wzajemne współdziałanie z czynnikami przyrodniczymi i agrotechnicznymi.

W tabeli przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w latach 2012-2014 w centralnej Polsce, w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Jadwisinie. Doświadczenia polowe realizowano w różnych grupach wczesności na glebie lekkiej. W kolejnych latach doświadczeń ziemniaki uprawiano w technologii standardowej z zachowaniem zbliżonego poziomu zabiegów agrotechnicznych. Próby do oceny występowania chorób skórki pobierano podczas zbiorów, po osiągnięciu pełnej dojrzałości przez rośliny. Oceniono występowanie chorób skórki: parcha zwykłego i ospowatość.

Prezentowane odmiany ziemniaka wykazały różną podatność na występowanie parcha zwykłego i ospowatości. Zarówno o udziale bulw porażonych chorobami, jak i o stopniu nasilenia chorób na bulwach decydowały właściwości genetyczne odmian.

Jakość plonu ziemniaka jest wypadkową działania różnych czynników, wśród których szczególną rolę odgrywa odmiana i agrotechnika, jak również przebieg warunków pogodowych w okresie wegetacji. Punktem wyjścia w produkcji ziemniaka może być odpowiednia odmiana, charakteryzująca się niską skłonnością/podatnością występowania objawów porażenia przez choroby skórki.