Polonia: Przedwschodowa walka z chwastami w uprawie ziemniaka

Błędne postępowanie odnośnie zwalczania chwastów w tym okresie może mieć dalsze konsekwencje rzutujące ostatecznie ujemnie na plon oraz na jakość bulw. W obliczu funkcjonowania od kilku lat przepisów dotyczących obowiązku stosowania integrowanej ochrony roślin w pierwszej kolejności wykorzystywać więc należy metody niechemicznego zwalczania zachwaszczenia, a dopiero w ostateczności uzasadnienie powinno mieć użycie herbicydów. Stąd najbardziej preferowana w ochronie plantacji ziemniaka jest metoda mechaniczna zwalczania chwastów, którą można stosować już od posadzenia bulw.

Metoda mechanicznego zwalczania chwastów w ziemniaku

W okresie od posadzenia do wschodów, a nawet do zwarcia rzędów, brak jest konkurencji dla pojawiających się chwastów ze strony roślin ziemniaka, a jednocześnie najbardziej sprzyja to skutecznemu ich niszczeniu za pomocą zabiegów mechanicznych. W tym czasie z dużą częstotliwością powinny być używane narzędzia mechaniczne typu: brona lekka, brona chwastownik, obsypnik czy opielacz. Podstawową zasadą, której należy przestrzegać, decydując się na mechaniczną metodę zwalczania chwastów, jest niedopuszczenie do nadmiernego ich ukorzenienia, czyli najlepiej niszczyć je w fazie siewek, kiedy to skuteczność ich zwalczania może stanowić nawet 80-90 proc. Tempo wschodów i rozwoju chwastów uzależnione jest przede wszystkim od przebiegu pogody. W warunkach wilgotnej pogody skuteczność prowadzenia mechanicznej walki z chwastami jest na ogół znacznie obniżona w stosunku do suchego okresu wegetacji.

Generalnie zabiegi mechaniczne powinny być wykonywane, w zależności od panujących warunków pogodowych, co 6-8 dni, a ich liczba od posadzenia do wschodów powinna wahać się od 3 do 6, natomiast po wschodach, najpóźniej do zwarcia roślin ziemniaka w międzyrzędziach, należy przeprowadzić od 2 do 3 zabiegów. Trzeba też pamiętać, że mechaniczne zabiegi stosowane przed wschodami roślin ziemniaka mogą skuteczniej niszczyć pojawiające się chwasty w przeciwieństwie do powschodowego ich stosowania, ze względu na działanie maszyn tylko w dolnych częściach redlin. Zabiegi powschodowe dodatkowo przyczyniać się mogą do uszkadzania roślin oraz sprzyjać przenoszeniu patogenów.

Skuteczność zabiegów mechanicznych w zwalczaniu chwastów zależy nie tylko od ogólnego stanu zachwaszczenia pola, ale również zagrożenia poszczególnymi gatunkami. Chwasty o głębszym systemie korzeniowym, z gatunków takich, jak przetaczniki, rdesty i ostrożeń polny, zwalczają się trudniej, natomiast gatunki takie, jak tasznik pospolity, gwiazdnica pospolita, gorczyca polna, tobołki polne, komosa biała i jasnota purpurowa mogą być zniszczone skuteczniej. Generalnie lata o mokrej wiośnie nie sprzyjają skutecznemu niszczeniu chwastów za pomocą zabiegów mechanicznych, a większa częstotliwość ich wykonywania może generować wysokie koszty.

Metoda mechaniczno-chemiczna

W lata o mokrej wiośnie najlepiej stosować metodę mechaniczno-chemiczną. Zaletami tego systemu są:

większa tolerancja w stosunku do terminów wykonywania zabiegów mechanicznych,

duże możliwości doboru herbicydów do terminu stosowania oraz występujących gatunków chwastów,

wysoka skuteczność zniszczenia chwastów,

obniżenie nakładów pracy i energii.

Metoda ta powinna sprowadzać się do 2-3-krotnego obsypywania rzędów, do momentu wschodu ziemniaków i zastosowania przed wschodami herbicydu doglebowego. W przypadku silnego zachwaszczenia plantacji można posłużyć się herbicydem nieselektywnym, na bazie glifosatu, niszczącym wszystkie zielone części roślin, a więc na plantacji nie może być wschodów roślin ziemniaka, bo ulegną zniszczeniu. Pomimo wycofania z użycia w ciągu ostatnich lat kilku substancji czynnych, a przez to wielu preparatów, nadal do dyspozycji pozostaje dość szeroka gama skutecznie działających środków (tab.). Obecnie do zwalczania przed wschodami zarejestrowane są 52 herbicydy oparte na 10 substancjach czynnych.

Redliny po przedwschodowym zastosowaniu herbicydu

Redliny po przedwschodowym zastosowaniu herbicydu

Decydując się na użycie przed wschodami roślin ziemniaka herbicydu doglebowego, należy pamiętać, że skuteczność jego działania zapewnia aplikowanie go na wilgotną glebę. W warunkach suszy jego skuteczność może być obniżona. O skuteczności działania herbicydu decydować może również temperatura powietrza podczas wykonywania zabiegu. Ogólnie zarówno zbyt niska (poniżej 10oC), jak i za wysoka (powyżej 20oC) temperatura powietrza oraz duże nasłonecznienie przyczyniają się do przyspieszenia rozkładu i odparowywania oraz utleniania substancji czynnych preparatów.

Po zastosowaniu doglebowym preparatów nie wolno już wykonywać żadnych uprawek mechanicznych, gdyż tylko preparat utrzymany na powierzchni gleby, tworząc warstwę ochronną, skutecznie blokuje kiełkowanie chwastów. Najlepiej więc zabieg przeprowadzić na świeżo uprawioną glebę poprzez ostateczne uformowanie redlin, wykorzystując obsypnik z profilatorem, nadający redlinie odpowiedni kształt, zapewniający roślinie optymalne warunki rozwoju części podziemnych oraz dodatkowo umożliwiający gromadzenie wody z opadów.

Mankamentem doglebowo stosowanego herbicydu jest niestety brak chwastów lub faza rozwoju uniemożliwiająca ich rozpoznanie, co ogranicza dobór właściwego preparatu. Stąd najlepiej prowadzić zapisy i opierać się na znajomości określonych gatunków chwastów na danym polu w latach poprzednich. Na ogół jednak znajdujące się w doborze preparaty mają dość szerokie spektrum zwalczanych gatunków chwastów, a użycie ich może zabezpieczyć plantację przed zachwaszczaniem już od momentu wschodu roślin ziemniaka.

Rozważając termin przedwschodowego zabiegu chemicznego zwalczania chwastów w uprawie ziemniaków, należy przede wszystkim brać pod uwagę układ warunków pogodowych panujących w określonym czasie, od kilku do kilkunastu dni przed i po zastosowaniu preparatu. Brak opadów czy występująca susza, jak również nadmiar opadów w okresie zastosowania preparatu doglebowego na ogół decydować mogą o niskiej jego skuteczności zwalczania chwastów, co skłaniać powinno do wykonania zabiegu w okresie powschodowym.

Należy również pamiętać, że stosowanie herbicydów zobowiązuje do przestrzegania zasad BHP oraz uwzględniania informacji zawartych w instrukcjach, co pozwoli uniknąć ujemnego oddziaływania na środowisko, np. niszczenia owadów pożytecznych czy występowania fitotoksyczności na roślinach.