Polonia: Wrażliwość odmian ziemniaka na ospowatość bulw

Choroby skórki ziemniaka są jednym z najważniejszych czynników, które ograniczają jakość bulw. Jedną z nich jest ospowatość bulw, powodowana przez grzyba Rhizoctonia solani. Zespół pod kierownictwem dr Barbary Lutomirskiej z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (IHAR) przeanalizował wyniki oceny odmian dotyczące udziału bulw z ospowatością oraz nasilenia sklerocjów grzyba na bulwach uzyskane w doświadczeniach odmianowych zrealizowanych w latach 2001-2013, w Zakładzie Agronomii Ziemniaka, IHAR w Jadwisinie. W opracowaniu uwzględnione zostały dane dotyczące 165 odmian ocenianych przez okres nie krótszy niż 3 lata. Wiele z nich nie figuruje już w Krajowym Rejestrze.

Celem badania była ocena genotypowej zmienności występowania choroby u odmian o różnej wczesności. Zweryfikowano również tezy, które dotyczą zależności pomiędzy kierunkiem użytkowania genotypów i ich skłonnością do występowania ospowatości, a także między miejscem wyhodowania (kraj/zagranica) a ocenianą cechą. Wyniki opublikowano w numerze 2/2015 kwartalnika „Postępy w ochronie roślin”.

CHOROBA OD A DO Z

Patogen powodujący ospowatość posiada zdolność rozwoju zarówno na roślinach, jak i bulwach, co prowadzi zarówno do ograniczenia wielkości plonu, jak i jego jakości. Główną przyczyną strat są zgorzel kiełków i próchnienie podstawy łodyg, które stanowi następstwo infekcji, do których dochodzi we wczesnych fazach rozwoju roślin. Objawy te przeważnie nie prowadzą do całkowitego zniszczenia młodej rośliny, ale ograniczają jej możliwości plonotwórcze i powodują niekorzystne zmiany zarówno w strukturze plonu, jak i morfologii bulw. Efektem porażenia są nekrotyczne zmiany na stolonach i zawiązkach, które w następnych etapach rozwoju prowadzą do wykształcenia się bulw zdeformowanych. Innym symptomem infekcji jest gruba, spękana skórka, która określana jest popularnie mianem „skórki słoniowatej”. Nieprawidłowości powodowane przez R. solani zaliczane do chorób skórki to także występujące na powierzchni bulw skupiska grzybni przetrwalnikowej - sklerocja, określane jako ospowatość.

Straty wielkości i jakości plonu powodowane przez tego grzyba mogą sięgać od kilku do nawet 50 proc. W kolejnych sezonach źródło choroby stanowią zarówno sklerocja występujące na sadzeniakach, jak i te pozostające na resztkach roślinnych w glebie.