Turquía: Turkse regering wil aardappel- en uienimport toestaan

Het ministerie van landbouw houdt deze markt nauwlettend in het oog. We zullen de import van uien en aardappelen tot op zekere hoogte toestaan om de prijzen te laten dalen. We willen ervoor zorgen dat de uien- en aardappelprijzen niet uit winstbejag worden opgedreven."

Toch zijn telersverenigingen erg teleurgesteld over de importmaatregelen die de regering wil nemen. Ze voeren aan dat de import van producten het probleem niet zal oplossen en eerder het tegenovergestelde tot gevolg zal hebben door een daling van de teelt in het land te bewerkstelligen.

Voor groothandels en retailers is de hoge uien- en aardappelprijs goed nieuws. Zij behalen topmarges, maar de telers en consumenten betalen de prijs voor deze situatie. Telers spelen nauwelijks quitte en consumenten betalen torenhoge prijzen.

Bewegingen rond de regering geven de schuld aan de groothandel, die -zo beweren ze- producten vasthoudt en slechts kleine hoeveelheden aanbiedt om de prijzen op te drijven. Er is wel enige kritiek tegen deze analyse op te merken. Teler Mehmet Dinlemez: "Het probleem wordt niet door de groothandel veroorzaakt. Zomeraardappelen kunnen niet bewaard worden, er komt slechts een beperkte hoeveelheid aardappelen en uien van de telers. In voorgaande jaren waren consumenten erg kieskeurig en bleven telers met tonnen aan overschot zitten. Daardoor zijn ze hun areaal voor aardappelen en uien gaan verkleinen, wat tot een lager volume geleid heeft. Alleen al in onze regio wordt 60% minder aardappelen geteeld. Daar bovenop kwamen slecht weer en enkele ziekten waardoor de aardappelteelt nog meer afnam. Er is ook een significant verschil tussen prijzen voor de telers en voor de retail die soms wel 3 tot 4 keer hoger liggen en er zijn geen maatregelen om die te stoppen.

De aardappeloogst start binnen een week, waardoor het tekort in het aanbod opgelost zal worden en de prijzen een beetje zullen dalen. De importoplossing van de regering zal helemaal niets oplossen. De groothandel zal de dreiging van deze import gebruiken om de prijzen voor de telers nog meer te laten zakken met als gevolg dat telers nog meer geld kwijt zijn en met de teelt van aardappelen zullen stoppen. De regering zou maatregelen moeten nemen om de telers te beschermen. Naast de lage prijs die ze krijgen hebben de telers ook te maken met prijsstijgingen van kunstmest, zaad en petroleum."

Lokman İsik, secretaris van de Unie van Turkse Telers: "De regering ziet de tuinbouw als een strategische sector maar het is moeilijk om die focus in haar acties terug te zien. Ze stellen de import voor tijdens de lokale oogsttijd. Import is geen oplossing en zal de teelt verder schaden. Het aantal telers neemt constant af omdat ze geld verliezen en uit de sector stappen. De regering zou ze beter kunnen helpen door water en elektriciteit tegen lagere prijzen te verschaffen. Ook de groothandel en tussenhandelaren zouden aangepakt kunnen worden omdat ze de prijzen met hoge marges opdrijven. Maar de regering heeft blijkbaar al besloten tot aardappel- en uienimport waardoor sommigen met connecties binnen regeringskringen geld kunnen verdienen. Deze producten zullen waarschijnlijk tegelijkertijd op de markt komen met producten uit drie andere sectoren. Hierdoor zullen de importprijzen de prijzen van deze nieuwe oogstproducten naar beneden drijven waardoor ze met verlies verkocht zullen worden. Importeurs en groothandels zullen blijven winnen terwijl telers zullen blijven verliezen als de regering haar plannen doorzet."

De prijsstijging blijft niet beperkt tot aardappelen en uien. Van mei tot juni verdubbelde de prijs van aardappelen en uien. Er is een zelfde scherpe prijsstijging te zien in groene paprika, abrikoos en perzik. Voor alle producten is het verschil in prijs voor de teler en de retail erg groot, bijna 3 tot 4 keer. Dit laat zien dat het probleem meer bij de tussenhandel ligt die hoge marges op de prijzen legt en die producten opslaat om zo een kunstmatig tekort op de markt te creëren.

Een enkel positief geluid over de aardappel- en uiencrisis komt uit Amasya, een van de grootste teeltgebieden voor uien in Turkije. Er bestaat hoop dat uien uit Amasya het aanbod en de vraag op de markt in balans zullen brengen en dat daardoor de prijzen zullen dalen.

Teler Celalettin Celik uit Amasya: "De regering heeft geen schuld aan de crisis. De late oogst dit seizoen door hevige regen en sommige sluwe tussenhandelaren hebben de crisis veroorzaakt. Het weer was én te heet én te nat. Dit gaf veel problemen in de teelt, niet alleen door de oogst te vertragen maar ook door het ontstaan van verschillende ziekten. Het teeltareaal is nog even groot. Sommige tussenhandelaren hebben dit gebruikt om hun winsten op te voeren, maar daar zal zeer snel een einde aan komen.

Beginnend in de laatste week van juni zullen we 3.000 ton uien op een dagelijkse basis oogsten wat de markt in balans zal brengen. We zullen zelfs genoeg uien hebben om te kunnen exporteren. Vorig jaar was er in Iran een vergelijkbare uiencrisis en zij hebben geen enkele ui geïmporteerd. We moeten kalm blijven en geen aardappelen en uien importeren. We zitten tegen het einde van het aanbodtekort aan en we moeten alles vermijden wat onze telers kan schaden."

Bron: NTV