Europa: Rusland veroorzaakt tekort aan pootaardappelen in de Europese Unie

Pootaardappelen kopen, zelfs tegen een hoge prijs en in grote hoeveelheden in hun belangrijkste exportland, is nu echter zeer problematisch.

Hoewel Nederland momenteel geen pootaardappelen aan Rusland levert, is het Rusland dat de grootste bijdrage levert aan een tekort aan pootaardappelen in Nederland. Overigens was Rusland vroeger zelf een vrij grote exporteur van pootaardappelen. Het land kwam eind 2020 in de top 7 van wereldwijde exporteurs van pootaardappelen, met een export van meer dan 70.000 ton. De belangrijkste markten voor pootaardappelen uit Rusland waren Azerbeidzjan, Turkmenistan, Oezbekistan, Kazachstan en Wit-Rusland.

Hoe kon Rusland betrokken zijn bij het tekort aan pootaardappelen op de Europese markt? We schreven al dat Rusland in het seizoen 2021/22 te kampen had met een ernstig tekort aan aardappelen, dat zeer moeilijk te compenseren was. Dit leidde tot een domino-effect en de aardappelprijzen begonnen in veel landen in de regio snel te stijgen, vooral in Centraal-Azië, waar Rusland voorheen aardappelen naar exporteerde. Landen in Centraal-Azië zijn nu begonnen met het beconcurreren van Iran en Pakistan voor de import van aardappelen uit Rusland.

Egypte, dat gewoonlijk de grootste leverancier van aardappelen aan Rusland is en een belangrijke importeur van pootaardappelen uit Nederland, heeft de teelt voor de winteroogst van 2022 verlaagd. Als gevolg daarvan hebben de Russische importeurs de aardappelprijzen in Egypte tot recordhoogten opgedreven, waardoor de Egyptische telers gedwongen werden dringend nieuwe bestellingen voor pootaardappelen te plaatsen.

De aardappelprijzen zijn niet alleen in Egypte gestegen, maar zelfs in landen die geen aardappelen aan de Russische markt leverden en bijvoorbeeld aardappelen in Egypte kochten. Al deze landen hebben zich dus gehaast om pootaardappelen te zoeken. Oezbekistan is geen uitzondering. Aangezien Nederland meer dan de helft van de wereldwijde export van pootaardappelen levert, heeft het de meeste importorders gekregen.

De Nederlandse bedrijven waren niet voorbereid op zo’n sterke stijging van de vraag. Bovendien is het grootste deel van hun aardappelen al gecontracteerd bij lokale en Europese telers. Bijgevolg hebben niet alle importeurs uit derde landen de gelegenheid gehad pootaardappelen in Nederland te kopen.

Er kan dus van worden uitgegaan dat de pootaardappelprijzen de komende weken in de hele regio zullen blijven stijgen. Maar of de aardappelteelt in het nieuwe seizoen zal toenemen is een grote vraag. Eén ding is duidelijk: de kosten van de aardappelteelt zijn nu al hoog, vooral na een sterke stijging van de kosten voor gewasverbeterings-middelen.

De huidige Russische groothandelsprijzen voor aardappelen liggen 1,5 keer hoger dan vorig jaar en bereiken een recordhoogte. Hetzelfde wordt waargenomen in de meeste landen in de regio, met uitzondering van Oekraïne, waar de aardappelprijzen juist extreem laag zijn. Als gevolg van de lage kwaliteit van de aardappelen en het gebrek aan toegang tot de markten van de meeste landen, kan Oekraïne het overschot aan aardappelen op zijn markt echter niet wegwerken.

Bron: EastFruit