Holanda: Minder vraag naar friet, dus dan de aardappelen maar gebruiken als desinfectiemiddel

Wat hebben de telers te maken met de zorg? Heel veel, zo laat tv-programma Keuringsdienst van Waarde zien. Aardappelen kunnen worden gebruikt voor desinfectiespray.

Veel aardappeltelers maken zich zorgen, want de markt is ingestort. ,,Door de complete vraaguitval vanuit de horeca en fastfood heb ik nog ruim duizend ton frietaardappelen over’’, vertelt aardappelteler Jan Blitterswijk, een van de boeren met een aardappeloverschot. Hij komt aan het woord in de uitzending van tv-programma Keuringsdienst van Waarde die vanavond wordt uitgezonden.

Met de meeste van deze aardappelen kun je volgens Blitterswijk niets anders dan friet maken. ,,Ik heb totaal geen idee of ik daar nog een bestemming voor ga vinden.’’ De aardappelboer heeft naar eigen zeggen nog een miljoen kilo aardappelen ‘in quarantaine’. ,,Dat zijn ongeveer dertig vrachtwagens aan voorraad’’, zegt hij. ,,Het zou 180 duizend euro opbrengen, maar in principe is het op dit moment gereduceerd tot nagenoeg nul.’’

Aardappeloverschot

,,Naar schatting ligt er nog anderhalf miljoen ton aardappelen klaar voor de frietindustrie, nu denken we dat er van maximaal een half miljoen ton nog friet gemaakt kan worden’’, stelt Keimpe van der Heide, bestuurder van de aardappelsector. Een miljard kilo aan aardappelen kan niet meer worden verkocht, en aardappelboeren zitten dus met hun handen in het haar. ,,Maar je zou er leuke dingen mee kunnen doen’’, stelt voedseltechnoloog IJsbrand Velzeboer voor. Zo zou je er behangerslijm, wodka of ruitenwisservloeistof van kunnen maken.

Desinfectiemiddel

De Benefrietspray van de Keuringsdienst van Waarde is gemaakt van aardappelen.

De Benefrietspray van de Keuringsdienst van Waarde is gemaakt van aardappelen. © KRO-NCRV

De zorginstellingen schreeuwen er al weken om, en de aardappel heeft het in zich: alcohol. Desinfecterende handgel is door het coronavirus op dit moment erg duur. ,,Leveranciers vragen nu soms tot vijf keer zoveel voor hun bestelling’’, beweert een verkoper van het desinfectiemiddel.

De makers van de Keuringsdienst komen in actie en ontwikkelen hun eigen desinfectiespray, om te beginnen met duizend kilo aardappelen van Blitterswijk. Bierbrouwer Peter-Derk Muffels kan de frietaardappelen namelijk omzetten in flesjes handalcohol. ,,In de aardappelen zit nog een deel zetmeel, en dat kun je omzetten naar suiker’’, legt Muffels uit. ,,Van suiker kunnen wij alcohol, en dus ook bier maken.’’

Wetgeving

Desinfectie moet veilig en effectief zijn, en hier komt een heleboel bij kijken. ,,Desinfectiemiddelen zijn in Nederland heel streng geregeld op basis van nationale en EU-wetgeving’’, stelt Chuchu Yu van de branchevereniging desinfectiemiddelen. Omdat er in deze tijd een tekort is aan handdesinfectie, zijn er door de overheid een paar vrijstellingen gegeven voor het in de markt brengen en gebruiken hiervan.

,,Een van de vrijstellingen die de overheid op dit moment heeft gegeven is de WAO-referentieformulering’’, vertelt Yu. ,,Daar wordt in dit geval gebruik gemaakt van 80 procent ethanol, 1,45 procent glycerol en 0,125 procent waterstofperoxide in water.’’ Volgens Yu mag er dus 80 procent alcohol in het desinfectiemiddel zitten. ,,Geen druppel meer, maar ook niet minder.’’ Overigens is het middel niet te koop. In de uitzending is te zien dat al het desinfectiemiddel wordt gedoneerd aan de zorgmedewerkers.

De aflevering van Keuringsdienst van Waarde wordt donderdagavond uitgezonden om 20.25 uur op NPO 3.

Aardappelboeren roepen mensen met de ‘Benefriet’-actie op om deze periode meer friet te eten, omdat veel aardappelen nu niet verkocht worden: